Ludzie ciągle wykonują jakieś zadania. Jedni w szkole lub na uczelni, a inni w pracy. Każdemu z nas niezależnie od wieku może przytrafić się stan nazywany prokrastynacją. Jeśli nie wiesz co to jest, powinieneś przeczytać poniższy artykuł.
Co to jest prokrastynacja?
Według Słownika Języka Polskiego, prokrastynacją nazywamy odwlekanie i przekładanie na później zadań i obowiązków. Jednocześnie trzeba umieć odróżnić to pojęcie od lenistwa, a także depresji. O prokrastynacji możemy mówić wyłącznie wtedy, gdy odkładanie zadań nie jest skutkiem zajmowania się przyjemnościami albo poczuciem beznadziejności, z jakim borykają się osoby z depresją. Dla chorego na depresję każdy cel może okazać się bezsensowny lub ponad jego możliwości. Dla porównania osoba leniwa nie ma najmniejszego problemu z tym, że zaniedbuje obowiązki. Taki człowiek myśli hedonistycznie, czyli jak mu się czegoś nie chce, to tego nie robi.
Przeczytaj także: Lead w artykule – co to jest i jak go napisać?
Prokrastynacja często jest nazywana syndromem studenta. Najprostszym zobrazowaniem tego wyrażenia jest proces tworzenia pracy dyplomowej. Od początku roku akademickiego student ma wyznaczone terminy oddawania jej kolejnych części. Jednak wielu studentów woli zwlekać z terminowym ukończeniem pisania, a do tworzenia zabiera się za późno, by napisać coś dobrego. Dla niektórych nieprzespana noc jest czymś oczywistym w odniesieniu do ostatniego roku studiów. Zamiast snu wybierają pospieszne przygotowanie tekstu do pokazania promotorowi. Gdy prowadzący nie ustali terminów, część studentów myśli od razu o terminie wrześniowym.
Prokrastynacja – przyczyny
Główną przyczyną odkładania zadań na ostatnią chwilę jest przede wszystkim chaos w harmonogramie pracy czy też nauki. Zbyt duża ilość obowiązków zwyczajnie przytłacza, powodując stres i niepewność co do swoich możliwości. Zjawisko to może wynikać z przemęczenia i przepracowania. W takim stanie łatwo się zniechęcić i zwątpić w siebie. Nie ulega wątpliwości, że tempo życia jest zawrotne, a przez to zapominamy o dbaniu o siebie, w sposób szczególny o stan zdrowia psychicznego. Prowadzi to do pogorszenia indywidualnego dobrostanu. Wrogiem w tym przypadku bywa perfekcjonizm. Oznacza to, że każde zadanie musi być wykonane bezbłędnie albo wcale.
Prokrastynacja – skutki
Teraz przeanalizujemy skutki wynikające ze zjawiska prokrastynacji. Najbardziej oczywistym jest napiętrzenie się zadań, których termin jest blisko lub minął. Osoba zmagająca się z tym problemem obwinia się za to i miewa wyrzuty sumienia. Odkładanie na ostatnią chwilę może mieć różne następstwa, zaczynając od tych niewinnych, a kończąc na poważnych, jak na przykład dostanie wypowiedzenia z pracy. W szkole prokrastynacja wpływa na oceny ucznia, a w niektórych przypadkach także na jego frekwencję. Chcąc uniknąć złych ocen na przykład z kartkówki lub ustnego przepytywania, uczeń woli nie przyjść do szkoły.
Jak zapobiegać prokrastynacji?
Najskuteczniejszym sposobem na prokrastynację jest planowanie. W tym celu dobrze jest wypunktować w kolejności chronologicznej zadanie po zadaniu. Jeśli jesteś wzrokowcem twoja lista powinna być kolorowa i umieszczona w widocznym miejscu. Skreślaj każde wykonane zadanie. Na pewno poprawi to twoją motywację.
Drugim sprawdzonym sposobem na prokrastynację jest nagradzanie się po każdym wykonanym zadaniu. Wizja nagrody materialnej lub nie, na pewno da ci siłę do działania.
Istnieje także opcja zmuszenia się do pracy bądź nauki. Do tego jednak potrzebna jest wyjątkowa siła woli.
Gdy nie potrafisz sam sobie poradzić z prokrastynacją, poproś o pomoc psychologa. Dobry terapeuta z pewnością pomoże ci uporać się z twoim problemem, a przy okazji określi, czy nie borykasz się z innym zaburzeniem.
Prokrastynacja – podsumowanie
Po lekturze tego artykułu już wiesz, czym jest prokrastynacja. Poznałeś jej przyczyny i skutki. Wiesz także, że może być mylona z zaburzeniami natury psychicznej takimi jak depresja. Jednak umiesz ją prawidłowo zdefiniować i sobie z nią poradzić.
Autor tekstu: Anna Bigos